15 Mayıs 1919 İzmir’in İşgali
1914-1918 yılları arasında yaşanan I.Dünya Savaşı sonunda Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Anlaşması yapıldı. Çanakkale ve Kut’ul Amare gibi cephelerde başarılı olmasına rağmen, tamamen yenilmiş muamelesi ile karşı karşıya kalan Osmanlı Devleti, Mondros ile ordularını dağıtmak durumunda kaldı, ulaşım ve iletişim araçlarını İtilaf Devletleri’ne teslim etti, anlaşmadaki 7. ve 24. Maddelerle de ülkenin tamamen işgallere açık hale gelmesine yol açtı.
15 Mayıs 1919 günü İngiliz desteğindeki Yunanlılar İzmir’i işgal ettiler. Ordusu dağıtılan Osmanlı’nın İzmir’de 200 tane askeri kalmıştı. Bir anlamda, aslında ordunun dağıtılması ile bütün ülke işgallere uygun hale getirilmişti. Yunan güçleri İzmir’e çıktığında, İzmir’i savunmakla görevli Nadir Paşa başında olduğu bu 200 kişilik kuvvete silahlarını Yunanlılar’a teslim etme talimatı verdi. Askerleri dipçiklerle öldürüldü, kendisi tekmelenerek dövüldü.
Yunanlılar’ın İzmir’i işgaline karşı ilk tepkiyi Hasan Tahsin ismi ile bilinen Osman Nevres verdi. Osman Nevres İzmir’e çıkan Yunan askerlerinin üzerine silahı ile ateş açtıysa da orada öldürüldü. Yunan ordusu yaklaşık 20 000 kişilik bir kuvvetle İzmir’i işgal etti.
15 Mayıs 1919 tarihi Osmanlı Devleti’nin İstanbul’dan sonra en büyük şehri olan İzmir’in işgalinin gerçekleştiği tarihtir. İzmir’in işgali, Mondros’un 7. Maddesine dayanılarak gerçekleştirilmiş, işgal ile birlikte Urla yöresinde Türk halkı Kuva-i Milliye’nin ilk nüvelerini oluşturmuş, Batı Cephesi’nin kurulması yolunda ilk adımın atılması sağlamıştır.
15 Mayıs 1919 tarihi ile beraber Yunanlılar Anadolu’ya işgal için geldikten bir gün sonra, 16 Mayıs 1919 tarihinde ise Mustafa Kemal Atatürk Samsun’a çıkmak üzere Bandırma Vapuru ile yola çıktı. 19 Mayıs’ta da Kurtuluş Savaşı’nı Samsun’da başlattı. İzmir’in işgali Türk halkına nelerin olup bittiğini, ordusunun olmamasının anlamını ve kendi kendisini savunması gerektiğini net şekilde ortaya koydu. Türk halkı kaybettiği ordusunu ve devletini nasıl geri almayı sağlayabileceğini düşünmek durumunda kaldı. Yunanlılar’ın işgalci güç olarak Anadolu’da yaptıkları zulümlerin, İngilizler’den aldıkları desteğin ve dolayısı ile işgalcilerin amaçlarının tam olarak ortaya çıkması, Sultan Vahdettin’in işgalcilere karşı elinin kolunun bağlı kalması sebepleri ile, Türk halkı Samsun’a çıkan Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında yer aldı. Türkler işgalci Yunanlılar ile Batı Cephesi’nde Kurtuluş Savaşı’nı verdi, en şiddetli savaşları Yunanlılar ile yaptı, İnönü Savaşları, 22 gün 22 gece süren Sakarya Meydan Savaşı, Büyük Taaruz ve Mustafa Kemal Atatürk’ün bizzat katılımı ile gerçekleşen Başkomutanlık Meydan Savaşı ile Kurtuluş Savaşı’nı kazandı. Bu büyük mücadele sonunda Yunanlılar Anadolu’da tutunmalarının mümkün olmadığını anlayıp, İzmir’i de 9 Eylül 1922’de terk ettiler. Giderken de Anadolu’da, İzmir’de büyük yıkımlar bıraktılar.
15 Mayıs 1919 İzmir’in işgali tarihi Türk Kurtuluş Savaşı’nın başlama gerekliliğini en şiddetli şekilde ortaya koyan tarihtir. Bu sebeple, bu tarihin anlamını unutmamalı, ülkemizin etrafında ortaya çıkan gelişmelerin iyi okunması ve tarihe yeniden yeniden bakılmasının çok önemli olduğunu göz önünde bulundurmalıyız. Bu işgaller ile elden çıkan ülkemizin önemli bölgelerinin yeniden vatan haline getirilmesi yolunda emeğini/canını veren başta Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarına; şehit ve gazilerimize minnettar olduğumuzu, minnetimizi de ancak çok çalışmakla ifade edebileceğimizin bilincinde olmak durumundayız.
Günlük siyasetin ve gel-gitlerin ortasında kalan toplumumuza geçmişin önemli zamanlarını yeniden hatırlatmakta fayda var.
