Sofra tuzu (sodyum klorür), doğrudan tüketiciye sunulan, ince toz haline getirilmiş, iyotla zenginleştirilmiş, rafine edilmiş veya edilmemiş yemeklik tuzdur. Bu tuzun %60’ı klor, %40’ı ise sodyumdan oluşmaktadır.
Tuz besinlerin bileşiminde bulunduğu gibi göllerden, denizlerden ve kayalardan saf olarak da elde edilmektedir. Dünyada kristal tuz yataklarından en önemlisi, doğadaki en saf tuz olarak bilinen Himalaya kristal tuzudur. Deniz tuzunun ise kimyasal bileşimi, insan kanındaki tuzla büyük benzerlik taşır. İnsan kanında yer alan değerli madensel tuzlar, deniz tuzunda da mevcuttur.
Peki aşırı tuz tüketiminin zararları nelerdir? Tuzlu beslenme sistemik kan basıncını ve böbrek hücreleri içindeki basıncı artırır. Damarlarda artan basınç damarların büzülmesine yol açar. Bu da kalp yetmezliği ve kalp krizi için risk yaratmaktadır.
Mide kanserine eğilim yaratıp, astım krizlerini uyarması da fazla tuzun zararlarındandır. Fazla tuz organizmada yararlı olan kalsiyumun yok olmasına sebebiyet vermekte, şişmanlığa ve omuriliğin kireçlenmesine neden olmaktadır. Unutmayın ki 1 gram tuz vücutta 250 gram su biriktirmektedir.
Fazla alınmış tuzlar, ayaklardan başlayarak vücut eklem ve deri altına yerleşir. Vücut otomatik olarak oraya su göndererek tuzdan kurtulmak ister. Neticede bedenin bu bölgelerinde su tuzla birleşince ilk önce sıvı hale gelir. Günler geçtikçe bu sıvı sertleşir ve romatizma hastalığının başlangıcını oluşturur.
- Günlük tuz tüketimi 5 grama düşürüldüğünde felç riski %23, kalp krizi riski de %17 oranında azaltılabilir.
- Günlük maksimum tuz alımı 6 gram olarak belirlenmiştir. Ancak ülkemizde günlük tüketilen tuz miktarı önerilenin 3 katı kadardır.
- Gıdaların doğal olarak içerdiği tuz nedeniyle hiç tuz eklemeden pişirilen yemeklerden bile günde 3 gram civarında tuz alınmaktadır. Sadece besinlerden gelen tuzla, kahvaltıda (5,3 gr tuz) veya öğle yemeğinde (5,4 gr tuz) bile günlük tuz ihtiyacımızı almaktayız.
- Türk toplumunda sadece ekmekle (5 orta dilim) alınan ortalama günlük tuz miktarı 7,2 gramdır.
- Sadece masadan tuzlukları kaldırdığımızda bile günlük tuz alımımızda %15 azalma olacaktır!
- Araştırmalar, tuzu azaltan insanların dillerindeki tomurcukların daha da duyarlı olunca gerçek lezzeti alabildiğini, bünyenin de yaklaşık 1 ayda tuzsuz yemeye alışılabildiğini göstermektedir.