Hayatın amacı nedir? Biz kimiz? Burada ne yapıyoruz?
Bu gibi soruları insanoğlu varoluşunun en başından beri kendine sorup durmuştur. Gökyüzüne bakıp sormuştur, denize bakıp sormuştur, dağa taşa bakıp sormuştur. Her birinden farklı cevaplar almıştır fakat bir türlü objektif tek bir cevap bulamamıştır. Bu soruya karşı içimizdeki öyle bir umut ve ihtiyaç var ki, hala durmadan usanmadan her gün her birimiz bu soruyu sorup duruyoruz. Biz ne yapıyoruz ?
Bu sorunun cevabı, Platon’ a göre “Daha çok öğrenmek”, Aristo’ ya göre “İyi olmak”, Anisthetes’ e göre “Basit bir yaşam sürmek” ‘tir. Afrika kabilelerinden bir çocuğa soracak olursak, muhtemelen “hayatta kalmak” cevabını alırız, Hindistan’da bir keşişle konuşacak olursak, ise “huzur bulmak” diyeceğinden emin gibiyim. Dünyada dakikada 270 doğum gerçekleştiğini göz önünde bulunduracak olursak, her dakika bu listeye 270 cevabın daha eklendiğini söyleyebiliriz. Hatta her insanın hayatının farklı dönemlerinde farklı cevaplar verdiğini de işin içine katacak olursak, tanımlayamayacağımız sayıda cevap olduğunu söyleyebiliriz. Fakat ilginç olan şu ki, bu liste ne kadar uzarsa uzasın yazılan hiçbir cevabın bir diğerinden daha fazla önemi yok. Yani Platon’un yada Aristo’nun cevabı, yoldan geçen bir yabancıdan alacağım cevaptan çok da kıymetli değil. Ve sanırım belki de bu yüzden, bu günlerde hiç kimsenin cevabına değer vermez olduk. Hatta yine aynı sebepten, kendimiz bile cevap vermez olduk artık.
İnsan en çok bilinmezlikten korkar demişler. Varlığımızın da bizim için en büyük bilinmezlik olduğu söylersek sanırım doğru söylemiş oluruz. Bu noktada niye yaşamaktan bu kadar korktuğumuz da yavaş yavaş anlam kazanıyor gibi. Yaşamaktan korkuyoruz çünkü neden yaşamak zorunda olduğumuzu bilmiyoruz. Peki ne kadar korkuyoruz?
Korku dediğimiz duygu diğer duygulardan biraz farklı olarak tamamen sonradan öğrenilmez. Anne ve baba bir çocuğa saygıyı öğretebilir. Çünkü bir bebek bunu duyguyu bilerek doğmaz sonradan öğrenir veya öğrenemez. Fakat korku böyle değildir. İnsanlar bazı korkularla doğar. Bu korkular onların genetik kodlamasından gelir.
Yapılan bir araştırmada erkek farelere “asetofenon” adlı bir madde koklatılıyor ve fareler her kokladıklarında patilerine bir miktar elektrik şoku veriliyor. Bu birkaç kez yapıldıktan sonra fareler bu kokudan korkmayı öğreniyorlar ve bu kokuyu aldıklarında kaçıyorlar. Araştırmanın devamında bu erkek fareleri, hiç karşılaşmadıkları dişi fareler ile eşleştiriyorlar. Bu eşleşmenin sonunda doğan yavru farelere bu koku verildiğinde, onlara şok verilmemiş olmasına rağmen baba fareler gibi bu kokudan korktukları fark ediliyor. Bu ve bunun gibi birçok araştırmanın gösterdiklerine bakarsak şöyle bir çıkarım yapabiliyoruz. Korkular genetik olarak aktarılıyor. Bu çıkarıma göre, benim insanlığın en başından bu yana en büyük korkumuz olduğuna inandığım yaşama korkusuna dönecek olursak, bu korkunun bu ağır yükün milyonlarca yıl atalarımızdan dedelerimize, dedelerimizden anne babamıza, onlardan da bize aktarıldığını söyleyebiliriz. Yani bizler yaşamaktan korkarak doğuyoruz, büyüyoruz ve ölüyoruz.
Peki ne kadar korkuyoruz? Korku dediğimiz şey hepimizin içinde var. Fakat ne kadar ortaya çıkartacağımız, işte o ne kadar cesur olduğumuza bağlı olarak değişiyor. Korkmamıza rağmen cesur davranıp bir adım atabiliyor muyuz? Korkmamıza rağmen yaşayabiliyor muyuz?
Amacınız ne, burada ne yapıyorsunuz, ne yapmalısınız, bunları size ben söyleyemem. Bu cevapları siz bulmak zorundasınız, en azından kendinize yetecek kadarını. Ama size şunu söyleyebilirim, eğer cesur olmazsanız işte o zaman ne soruların ne de cevapların bir anlamı kalmayacak çünkü yaşanmamış bir hayatın amacı olamaz.
Sizin cevabınızdan daha önemli olmayacak ama bana cevabımı soracak olursanız, hayatın amacı cesur olmak derim. Sorular sormak, cevaplar aramak derim. Durmadan yol almak, tekrar tekrar denemek derim. Çünkü hayat, yanlış cevapların doğruları götürdüğü bir sınav değil. Doğru cevabı bulamasanız da, cevabınız yanlış da olsa en azından elinizde bir cevap olsun. Doğru cevabı bulmak için bir şansınız olsun.
