Bilişim
Bilişim, bilişim bilimi ya da bilgisayar bilimi, bilgi ve hesaplamanın kuramsal temellerini ve bunların bilgisayar sistemlerinde uygulanabilmeleri sağlayan pratik teknikleri araştıran bir yapısal bilim dalıdır. Bilişimciler ya da bilgisayar bilimcileri bilgi oluşturan, tanımlayan ve dönüştüren algoritmik süreçler icat edip, kompleks sistemleri tasarlamak ve modellemek için uygun soyutlamalar formüle ederler.
Gündelik hayatımızda sıklıkla merak edilen sorulardan biri de “Bilişim nedir?”, sorusudur. Bu oldukça doğal. Çünkü teknoloji çağının getirdiği yenilikler neticesinde bilişim çağındayız. Ve bilişim kelimesini oldukça çok kullanmaya başladık. Birçok etmenin teknolojiyle birleşerek yeni oluşumlara kavuşması bilişimle açıklanabilecek bir durumdur. Mektubun, teknoloji içerisinde dönüşüp yenilenerek mail sistemine dönüşmesi gibi. Peki, tam olarak bilişim nedir? Kısaca, bilgi ve teknolojinin bir araya gelerek ortaya çıkardığı yeni sonuçlar bilişimdir, diyebiliriz. Yani bilişimin sadece bilgisayarla bağlantılı bir döngü olarak algılanmaması gereklidir. Bilişimin amaçları içinde, var olan teknolojinin insan ihtiyaçları için düzenlenip geliştirilmesi de yer almaktadır. Bilişimin genel çerçevede dört başlık altında incelenerek çeşitli anlamlar kazandığını söyleyebiliriz. Bunlar; bilgisayar yazılımı, bilgisayar donanımı, hizmetler ve bilgi toplumu şeklindedir. Bu yönler bir arada ya da ayrı olarak kullanılabilir. Bu yönlerin kullanım sayısı “bilişim nedir?”, için yapılan tanımların değişiklik göstermesindeki ana etmen olarak görülebilir.
Bilişim nedir? O, aynı zamanda bir bilim dalı olarak da değerlendirilir. Bilgi ve hesaplamanın kolay yollar ile kurulması ve uygulanması aşamaları ile ilgilenir. En temelinde fiziğin, elektroniğin ve matematiğin mühendislik alanları yer alır. Bilişimin mantığında, bilim kaynağı olan bilginin elektronik malzemesi olan bir biçimde işlenmesi yatar. Bilişimin sistemleri, kullanılacak bilgiyi elde etme, işleme ve aktarma olanakların tümü şeklinde topluma hizmet eder. Şu an her alanda var olan teknoloji içerisinde bilişimin yöntemleri kullanılmaktadır, diyebiliriz. Çünkü bilişimin yöntemi, teknoloji ve bilgi sistemlerine toplu yaklaşım yöntemidir. Toplum yararı bilginin dönüşüp değişmesini sağlar. Tekniklerinin daha iyi anlaşılmasını ve hayata entegre edilmesinde etkilidir.
Bilişimin sayesinde insanların paylaşmayı öğrendiğini de söylemek mümkün. Çünkü bilişimle bilgi paylaşımında büyük bir artış yaşanmıştır. Bilişimin en önemli taraflarından biri de toplum olarak kabul edilmektedir. Toplum bilgisayar ve bilgi sistemleri sayesinde aradığı bilgiye daha kolay ulaşabilir hale gelmiştir. Bir paylaşım ağı olan internet bunun altındaki en önemli etken sayılmaktadır. Bilişim teknolojileri sayesinde bilgi daha kolay ve hızlı şekilde paylaşılabilen ve ulaşılabilen haline gelmiştir. Bilişimin amacı, bilgisayar ve bilgisayar yazılımlarının insanların ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi için çalışmaktır. Günümüz koşullarında devletler, ileri seviyelerde olabilmek için bilim ve teknoloji sistemlerini odaklarına almaktadır.
Bilgi teknolojileri yaklaşık olarak 1960’lı yıllarda kendini göstermeye başlamıştır. “Bilişim nedir?”, sorusu başlangıçta veri işleme şeklinde basit ve net bir cevaba karşılık etmekteydi. Ardından yaşanan teknolojik gelişmeler neticesinde bilişimin kendi de farklı tanımlamaları karşılayan ayrıntılı bir yapı kazandı. Veri işleme dönemi, ağ yapısının keşfiyle veri paylaşımı ile birleşti. Geniş alan ağları (WAN) ve bölgesel alan ağları (LAN) bilişimin yayılma sürecinde etkili olmuştur. Geçmişe göz atacak olursak bilişimin başlama ve gelişme süreci hakkında genel gelişmeleri yakalayabiliriz.
Alman bilgisayar bilimcisi Karl Steinbuch, 1956 yılında bir gazetede yayınlanan makalesinde ilk kez, bilişim kelimesini kullandı.
1960 yılında Fransa’da nitelikli bilgisayar uygulamaları başladı ve 1962 yılında Philippe Dreyfus tarafından İnformatique yani bilişim kelimesi kullanıldı.
Yaklaşık olarak 1970 ve sonrasında bilişimle ilgili resmi eğitim kurumları oluşumu başladı.
1980 yıllarında dijital gelişim süreciyle bilişimin dünyası da yeni bir canlanma yakaladı. Artık yeni dönemde metin, ses ve görüntü bilgisayar ortamında işlenebiliyordu.
Bilişim kelimesi, bilmek fiilinin türevi bilişmek fiilinden türemiştir, bu kelimeyi Türkçeye kazandıran Aydın Köksal’dır. Ayrıca bilgisayar kelimesinin de isim babasıdır. Aydın Köksal, Türkiye Bilişim Derneği onursal başkanıdır. Elektronik, bilgisayar ve yazılım mühendisi olmasının yanında ayrıca dil bilimcidir. Köksal, yaklaşık olarak 2500 bilişimle ilgili terimi de Türkçeye kazandırmıştır.
