Türkiye’de ilk kez 1974 yılında uygulanan Asgari ücret, bir işçinin 30 gün boyunca minimum alması gereken brüt maaştır. Asgari ücret günlük olarak belirlenir. Günlük hesap üzerinden de aylık ve saat ücreti olarak hesaplanmaktadır. Bir işçinin haftalık çalışma saati 45’tir. Haftanın bir gününü izinli olarak geçirmesi yasal olarak zorunludur. Haftalık çalışma saati, bir gün izin de dâhil eşit dağıtılması halinde günlük 7 saat 30 dakikadır. Haftada bir gün izin durumunda 26 günlük süre zarfında 195 saat üzerinde çalıştırılması halinde işçinin mesai ücreti isteme hakkı bulunmaktadır. 31 çeken aylarda ise işçiye ilaveten asgari ücret için bir günlük fazla ücret ödenir. Devlete vergileri kesilerek verdiği maaş ise net asgari maaştır.
Aşağıdaki tabloda haftada 45 saat çalışan bir işçinin ay sonunda ödemesini alması gereken vergi öncesi (brüt) ve vergi sonrası (net) tutar gösterilmektedir.
Ülkemizde asgari ücret, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenmektedir. 15 üyeden oluşan bu komisyon Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı başkanlığında beşer işçi, işveren bir araya gelerek toplanmaktadır. Bu komisyonda işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve işçi tarafını Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) temsil etmektedir.
İşverenin işçiye asgari ücretten daha düşük maaş vermesi yasal değildir. İş kanununa göre cezası işçi başına her ay 289 ₺’dir. İşçi asgari ücret altında bir maaş alması durumunda en az bir yıl çalışmış ise kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İşverenin evrakta sahtecilik gibi yanıltıcı beyan vermesi durumunda 1-3 yıl hapis cezası uygulanabilmektedir.
Asgari ücret üzerinden, işverenler %20.5 oranında sigorta primi ve %2 oranında işsizlik sigortası primi ödenmektedir. İşverenler üzerindeki yükü hafifletebilmek adına sigorta primlerinin ödenmesi için asgari ücret desteği verilmektedir. 2020 yılı için destek tutarı 75 ₺’dir.
2020 yılı için asgari ücret bekar bir işçi için aylık brüt 2,943 ₺’dir. Devlete ödenen vergiler ve kesintiler düştüğünde net 2,324.71 kuruştur. Günlük asgari ücret 98,10 ₺’dir.
Asgari ücretin işverene maliyetine bakıldığında bir işçi için 3,458 ₺’dir. Bunun 2,943 ₺’si brüt asgari ücret, 456,17 ₺’si SGK primi ve 58,86 ₺’si işveren işsizlik sigorta fonunu oluşturmaktadır.
Aşağıdaki tabloda yıllara göre asgari ücret gösterilmektedir.
Avrupa ülkelerinde asgari ücrete bakıldığında Euro’nun Türk lirası karşısında değer kazanmasıyla Türkiye’de 2020’de yılın ilk yarısında 440 € olan asgari ücret, yılın ikinci yarısında 250 €’ya kadar geriledi. 26 ülke arasında Türkiye sondan 5 sırada bulunmaktadır. (Euro ve sıralama değişkenlik gösterebilir.
Bu elin emeğinin karşılığı neyse #asgariücret o olsun. Sizce asgari ücret ne kadar olmalıdır?
