Dünya’nın en çok okunan yazarları kim diye soracak olsak, aklınıza ilk gelecek isimlerden biridir Dostoyevski. Kimilerine göre yazdıkları çok ağır, kimilerine göre karışık, kimilerine göre fazla çılgınca…
Dostoyevski’nin az bildiğiniz veya hiç bilmediğiniz ya da yanlış bildiğiniz özelliklerini 8 madde halinde sıraladım. O zaman buyurun…
1-Kumarmaz
Dostoyevski’nin kumarbaz kitabı hakkında çeşitli söylentiler hep kulağımıza çalınmıştır. Mesela, bu kitabı kumar borcunu ödemek için 29 günde yazdığı söylenir. Bunun doğruluğunu kesin olarak kanıtlayamam fakat Dostoyevski’nin tam bir kumarbaz olduğunu söyleyebilirim. Hatta öyle ki, hastalık haline gelmiştir bu durum. Bu sebepten para kazanmak için değil, kumar oynama hırsı için oynar.
2-Hırsız
Dostoyevski kumar hırsından dolayı bütün arkadaşlarına, hatta tanımadığı insanlara da borçlu olur. Bu borçları kapatamaması üzerine karısının parasını ve elbiselerini satmıştır.
3-Onursuz
Dostoyevski para için onurunu ayaklar altına almaktan hiç çekinmez. Tanıdığı, tanımadığı herkesten borç istemekten çekinmez. Yine kumar borcundan dolayı, Turgenyev’den araları bozuk olduğu halde sürekli borç istemiştir. Kitaplarını okuyanlar için bu söylediklerim çok tanıdık gelecektir. Çünkü Dostoyevski kitaplarında kendini de anlatmıştır.
4-Mühendis
Dostoyevski yoksulluktan gelmemiş aksine varlıklı bir ailede büyümüştür. Babasının 100 köleli bir askeri doktor olduğu biliniyor. Dostoyevski, mühendis olmasına rağmen bu mesleği hiç yapmamıştır.
5-İpe Gitmek
Bir gece dostoyevski’yi hiç bir açıklama yapmadan tutuklarlar ve yazılarına el koyarlar. Dört ay suçunu bilmeden hücrede yatar. Suçunun, Çarı eleştiren şiir yazmak olduğunu öğrenir. Cezasını da öğrenmekte gecikmez: idam. Dostoyevski’nin şansının döndüğü an işte burasıdır. İpe götürüleceği anda Çar onu affeder ve 4 yıl kürek mahkumluğu cezasına çarptırır.
6-Sara Nöbeti
Ecinniler adlı romanını yazarken sara nöbeti geçirir. Kendine geldiğinde, kitap hakkında hiçbir şey hatırlamaz ve kitabı sil baştan yazmak zorunda kalır.
7- Ün
Günümüzde bütün dünyada nam salmış olmasına rağmen yaşadığı dönemde avrupada hiç ün sağlayamamış. Fakat ülkesinde neredeyse tanrı muamelesi görerek ününü sürdürmüş.
8- Sekreter
Romanlarını daha hızlı yazabilmek için genç bir sekreter tutar ve ilerleyen yıllarda onunla evlenir. Bu genç kız onun hayatını düzene sokar ve onun eli kolu olur. Kız öldükten sonra ona sadık kalıp anılarını kitapla ölümsüzleştirir.
Dostoyevski’nin kitaplarını okuyanlara tüm bu anlattıklarım tanıdık gelecektir. Bize Kumarbaz’ı, Yeraltından Notlar’ı anlatırken hep yaşamını aktarmıştır. Belkide Dostoyevski’nin böylesine değişik bir karaktere sahip olması onu böylesine ölümsüz yaptı. Kim bilir…
