İktisat derslerinde konu olarak işlenen züppe etkisi; yüksek gelirli insanların bir tüketim ürününe olan taleplerinin düşük gelirli insanların talebine ters orantılı olmasıdır. Züppe etkisi, negatif değil pozitif eğimli bir talep oluşturur. Eğer ki bir ürün ne kadar nadirse, züppe değeri o kadar yüksektir.
Örneğin marka değeri olan bir saatin fiyatı çok yüksek ise orta ve düşük gelire sahip insanlar bu markalı saati alamazlar. Fiyatı düşse bile bu markalı saat diğer saatlere göre yine yüksek olacağından alamazlar. Ancak markalı saatin fiyatı yükseldikçe bu saati talep edenlerin sayısında artış olur. Çünkü satın alanlar saatin daha az kişide olacağını ve kendilerine önemli bir statü sağlayacağını düşünürler.
Züppe etkisi bir nevi gösteriş tüketimidir. Özellikle ünlü insanların sosyal medya üzerinden yüksek gelirli olduklarını durumlarını daha iyi göstermek için yaptıkları gereksiz harcamalardır. Bunu sadece ünlü insanlar ile sınırlamamak lazım. Orta gelirli insanlarında kendilerini bir kabullendirme çabası içinde olması, bütçeye göre değil de psikolojik durumuna göre harcama yapması da züppe etkisi olarak değerlendirebiliriz.
Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde yeterli gelire sahip olmayan hatta düşük gelirli olan birçok insan, çevrelerine daha iyi durumda olduklarını gösterebilmek, kendilerini kanıtlayabilmek için gelirlerinin izin verdiği ölçülerin ötesinde harcama yaparlar. Örneğin son zamanlarda üretilen İphone 12 gibi markaların tüketimi.
Bilginin değer görmediği, bireylerin bütçesinden fazla harcama ile statü sahibi olabildiği toplumlarda züppe etkisinin var olmasına şaşırmamak gerekir.
